Trudny dla rodziców czas dojrzewania dziecka…

Czasami wydaje nam się, że nasze dorastające dziecko już nas nie potrzebuje, przestaliśmy się dla niej/niego liczyć, ma inne, nowe autorytety i powierników. Dlatego my także odsuwamy się od naszego nastolatka i także zamykamy się w sobie. Nic bardziej błędnego! Ono wciąż w głębi duszy bardzo potrzebuje naszej akceptacji i bliskości. Nie narzekajmy więc, że dzieci dorastają, a szukajmy sposobów budowania porozumienia i wzajemnego szacunku. Tym bardziej, że czas płynie szybko, a okres tzw. późnej adolescencji przebiega już dużo spokojniej.  Okres ten cechuje bowiem wyraźna stabilizacja emocji, mniej krytycyzmu wobec siebie i innych, pojawia się także gotowość do planowania i podejmowania pierwszych decyzji dotyczących dorosłego życia.

Okres adolescencji to czas, w którym kształtuje się tożsamość naszego dziecka, to droga do jego dojrzałości. W tym czasie nastolatek wypełnia wiele zadań rozwojowych, ważnych z perspektywy jego dorosłego życia. To wtedy:

• kształtuje swój system norm moralnych i wartości;
• buduje własną autonomię, czyli niezależność od rodziców i bliskich;
• wypracowuje bardziej dojrzałe formy kontaktu z rówieśnikami obojga płci;
• przygotowuje się do tworzenia dojrzałych związków i życia seksualnego;
• sposobi się do podejmowania decyzji związanych z wyborem ścieżki zawodowego rozwoju.

Jest to proces emocjonalnie bardzo trudny, pełen sprzecznym uczuć oraz skrajnie różnych zachowań – czasem całkowicie nieodpowiedzialnych, innym zaś razem zaskakujących nas rozsądkiem i sumiennością.  Nastolatek sam do końca nie wie, ile jest w nim niesfornego dziecka, a ile już człowieka dojrzałego, odpowiedzialnego. Odczuwa presję społecznych oczekiwań co do rozważnego postępowania, z drugiej zaś strony doświadcza braku autonomii przynależnej dorosłym –  jest wciąż, także materialnie, całkowicie zależy od najbliższych. Z jednej strony chce być samodzielny, z drugiej – obawia się odpowiedzialności.  Szuka niezależności w takim samym stopniu, w jakim potrzebuje oparcia. Odczuwa przywiązanie do rodziców, formułując równocześnie coraz więcej krytycznych ocen dotyczących ich postaw, wyborów, stylu życia. Idealistycznie podchodzi do świata i ludzi, a tymczasem rzeczywistość w wielu aspektach zaskakuje go brakiem sprawiedliwości, nieuczciwością, czy wręcz brutalnością. Co więcej, jest to także czas bardzo zróżnicowanego rozwoju dorastającej osoby w różnych sferach funkcjonowania. Z reguły względnej dojrzałości fizycznej i intelektualnej towarzyszy wciąż stosunkowo niska dojrzałość emocjonalna i społeczna.

Sprzeczności te stanowią główną przyczynę tak zwanego kryzysu dorastania, przejawiającego się trudnymi dla nas zachowaniami naszych dzieci. To, w jaki sposób my dorośli będziemy rozumieli i wspierali dorastającego nastolatka ma bez wątpienia wpływ na sposób, w jaki sposób radzi on sobie z wyzwaniami okresu adolescencji.